Weet je wat het probleem is met Mark Coenen? Hij weet te veel. Je kan met die man over zowat álles babbelen. Van media en pasta over politiek en muziek tot zelfs zuurdesembrood. Van Trump en Taylor Swift tot die obscure rapper waar mijn zoon zo zot van zit. Maar drie jaar geleden kwam er bij Mark een kentering. Sinds de geboorte van kleindochter Juno is zij gespreksonderwerp numero uno. Dat kersverse grootvaderschap vervulde hem met zoveel onversneden vreugde dat hij er zelfs een boek over schreef.
Wie is Mark Coenen (66)?
- Auteur, journalist, columnist en voormalig nethoofd van Canvas, Radio Donna en Studio Brussel.
- Vader van Charlotte (35), Kasper, Jules en Billie. Bompa van Juno (3) en August (1 maand).
- In ‘Bompa voor beginners’ (Manteau, 2024) beschrijft hij zijn eerste 873 dagen als bompa (al steekt het niet op een dag). Een boek over hoe een kleinkind voor een heruitgave van vaderschapsgeluk zorgt, maar dan in bontgekleurd bompaveelvoud.
Flauwe moppen
Tja, het één en ander hé, dat grootouderschap van vandaag?
Mark Coenen: ‘Je kan die liefdevolle band die er vandaag bestaat tussen grootouders en hun kleinkinderen absoluut niet vergelijken met vroeger. Tussen mijn grootouders en mij ging het er eerder afstandelijk en koel aan toe. Die mensen speelden geen bijzonder grote of warme rol in mijn leven, als kind zag ik hen gewoon als oude knarren. Waarschijnlijk exact hoe Juno nu ook naar mij kijkt. (lacht)
Tegenwoordig begin je op je vijfenzestigste, dankzij de medische wetenschap met haar cholesterol- en bloeddrukpillen, aan een nieuwe en actieve levensfase. Zestig jaar geleden waren mensen op die leeftijd niet meer zo fit.’
Hoe reageerde je toen je hoorde dat je voor het eerst grootvader zou worden?
Mark Coenen: ‘Mijn dochter Charlotte heeft een theatraal kantje, wat ik plezant vind. Op een familiefeestje gaf ze mij een exemplaar van “Otje” van Annie M.G. Schmidt, een boek dat ik vroeger heel vaak heb voorgelezen. Binnenin had ze een tekstje geschreven om aan te kondigen dat ze zwanger was. Ongelooflijk leuk nieuws! Hoewel ik niet echt zat te wachten op kleinkinderen, vertederde het idee dat ik bompa zou worden mij enorm. (glimlacht) Uiteraard verborg ik die emoties achter flauwe moppen, helemaal volgens onze familietraditie.’
En intussen heb je al twee kleinkinderen, want Juno kreeg er onlangs een broertje bij: August!
Mark Coenen: ‘Ja! Geweldige naam, hé! En oef, in tegenstelling tot zijn zus lijkt hij voorlopig een goeie slaper. Laat ons hopen dat dat zo blijft.’
Neveneffect
Mark Coenen: ‘Een heel fijn neveneffect van kleinkinderen is de versterking van de band met mijn dochter. Charlotte woont vijftig kilometer van hier, maar toch rijd ik elke donderdag naar daar. Ik zag dat bij mijn eigen ouders eigenlijk ook: zodra ik kinderen had, kregen we ineens een nieuw en compleet ongevaarlijk gespreksonderwerp. Geen politiek, geen meningsverschillen, alleen maar liefde. Ik wil niet oneerbiedig klinken, maar het is met een kleinkind een beetje zoals met een hond. Je deelt een wezen dat iedereen graag ziet. Onderschat die verbindende kracht niet, volgens mij geraakten er dankzij kleinkinderen al familieruzies opgelost!’
Swingend
Kleinkinderen zijn een onmiskenbaar bewijs dat je opschuift op de ladder van het leven. Hoe kwam dat bij jou binnen?
Mark Coenen: ‘Doordat ik mentaal nog goed functioneer, denk ik van mezelf dat ik nog een swingende mens ben. Maar ik zie regelmatig in de ogen van Juno dat dat niet klopt. Dat opschuifgevoel hoort er zeker bij, maar ik ervaar het als een erg mooi deel van het leven en ben blij dat de cirkel rond is. Mijn kinderen moeten zich niet aangesproken voelen om massa’s kinderen te kopen, maar voor mij belichamen die kleinkinderen de zin van het leven.’
En ineens is je kind dan zelf ook een ouder. Wat doet dat met een mens?
Mark Coenen: ‘Je schrikt daarvan, want je kind blijft toch je kind. Maar als ik zie hoe goed en hoe rustig Charlotte en haar partner Henri het ouderschap van bij het begin hebben aangepakt, kan ik niet anders dan mijn bewondering uiten. Zeker als je weet dat Juno een huilbaby was die nauwelijks sliep; Charlotte heeft bijna zes maanden non-stop met haar rondgelopen. En dat deed ze met zo’n vanzelfsprekendheid… alsof ze nooit iets anders gedaan had. Echt straf.
Toen ik voor het eerst vader werd, was dat wel anders. Ik leefde voortdurend in angst en was ongelooflijk bezorgd dat Charlotte iets ergs zou overkomen. Waarschijnlijk had dat te maken met het feit dat mijn zus een jaar eerder zelfmoord had gepleegd. Ik ben altijd al een zorgelijk type geweest, en door zoiets van dichtbij mee te maken, werd ik een enorm bange ouder. Blijkbaar ben ik dat angstige kantje nog altijd niet kwijt en zeg ik héél vaak “pas op!” tegen Juno. (glimlacht) Da’s echt een stopwoordje van mij. Ik moet daar een beetje mee oppassen.’
Je zorgt elke donderdag voor Juno, dus je speelt best een actieve rol in haar leven en haar opvoeding…
Mark Coenen: ‘Ik wil mijn rol zeker niet overschatten, ik zie mezelf als zo’n zijwieltje aan een kinderfiets. Doordat ik Juno op donderdag van school haal, zijn Charlotte en Henri die dag wat meer op hun gemak en kunnen ze wat langer doorwerken. En eerlijk? Ik doe het ook voor mezelf. Het maakt mij simpelweg gelukkig dat ik dit mag meemaken, dat ik Juno – en sinds vorige week ook August – zo vaak kan zien. Ik investeer veel tijd in hen en wil dat blijven doen, zodat ik een band kan opbouwen met mijn kleinkinderen.
Met mijn eigen kinderen ben ik niet zo veel bezig geweest. Ik was een zeer afwezige aanwezige vader, met mijn gedachten altijd ergens anders. Wanneer ik bij Juno ben, leg ik mijn gsm heel bewust weg en speel ik met overgave de rol van rare en domme opa die flauwe mopjes maakt. Geweldig om te zien dat ze dat doorheeft. Ze is een heel leuk, mondig en bijdehand kind. (glimlacht) Al zullen alle grootouders dat wel zeggen over hun kleinkinderen.
Pas op, ik wil daar zeker niet te romantisch over doen: ook kleinkinderen gaan door de terrible two-fase. Juno wil volop geëntertaind worden, en ik moet soms serieus uit mijn pijp komen om haar bezig te houden. Veel vermoeiender dan vroeger, toen mijn kinderen nog klein waren en ik hen gewoon voor de tv kon zetten.’ (lacht)
Swift vs. The Stones
Is er iets wat jij je kleinkinderen graag wil bijbrengen of leren kennen?
Mark Coenen: ‘Heel goede vraag… Ik voel niet zo’n dwingende drang om die jonge generatie te indoctrineren met iets nostalgisch uit mijn eigen jeugd. Omdat ik van mijn kinderen regelmatig te horen kreeg dat ik een ongelooflijke zaag ben, heb ik dat opgegeven. Het is zelfs omgekeerd: ik neem hén niet mee naar The Stones, zij nemen míj mee naar Taylor Swift. Ik vind haar echt goed! Sinds corona heb ik een gigantische meezingdwang ontwikkeld met die artieste, en omdat het iets is wat ik kan delen met mijn dochters, levert dat ongelooflijke schone momenten op tussen ons. Qua bonding kan dat tellen, hé!
Het enige wat ik echt zou willen voor Juno en August, is dat ze later graag en veel lezen en de wereld met een open blik bekijken. Ik heb er vertrouwen in dat hun ouders dat even belangrijk vinden als ik. Ik besef ook dat mijn invloed als opa beperkt is, dus ik ga dat zeker niet forceren. Maar als mijn kleinkinderen vragen stellen, zal ik die uiteraard met veel plezier – en heel uitgebreid – beantwoorden.
Juno zit nu volop in haar waarom-fase en vroeg me onlangs of ik geen oma en opa had. Toen ik vertelde dat die al lang dood zijn, volgde uiteraard meteen: “Waaróóóm???” Zie je, dat kind daagt mij nu al uit tot conversaties over moeilijke onderwerpen! Zulke gesprekken voeren met jonge kinderen, ik vind dat het leukste wat er is. Je ziet aan hun gezichtje hoe hun brein al die info verwerkt, heerlijk! Ze geloven bovendien nog álles wat je zegt, dus je kan hen wijsmaken wat je wil. (lacht)
Nee, serieus, ikzelf ben al heel mijn leven gebeten om te weten, en ik hoop dat zij dat ook zullen zijn. Maar die leergierigheid krijgen ze thuis sowieso mee, want ze hebben intelligente ouders. Ik heb eigenlijk geen werk aan die kleinkinderen, ik kan op mijn twee oren slapen!’
Stel je voor dat Juno en August later geïnterviewd worden over hun grootvader, wat denk je dat ze zouden zeggen?
Mark Coenen: ‘Misschien zullen ze later over mij praten als die verstrooide oude man die er gewoon wat bijliep, het vijfde wiel aan de wagen. Maar hopelijk vertelt Juno dan ook dat ik ooit een boek over haar schreef. Vandaag is ze daar alleszins heel trots op; in de boekhandel wijst ze het met veel enthousiasme aan. Voor de rest hoop ik vooral dat ze een beetje warme gevoelens hebben wanneer ze aan mij terugdenken. Maar als ze mij even graag zien als ik hen, zal dat wel lukken, zeker?’
Slaap, Markske, slaap!
Mark Coenen: ‘Mijn slaapellende begon in de periode dat ik problemen kreeg met kameraad prostaat. Doordat ik een paar keer per nacht moest opstaan om te plassen, raakte mijn slaappatroon volledig ontregeld, en eigenlijk is dat nooit meer helemaal hersteld. Er was een tijd dat ik ontzettend weinig sliep – vaak werd ik om drie uur ’s nachts wakker en dommelde ik niet meer in.
Vandaag neem ik natuurproducten zoals valeriaan en melatonine. Het kan best zijn dat die vooral een psychologisch effect hebben, maar ik slaap beter dan vroeger. Ik ben ook zo iemand die zijn slaap registreert met een app. Wanneer mijn masjien zegt dat ik goed geslapen hebt, geloof ik dat. Nu ja, ik ben ook gewoon sneller moe. Als ik van bij Juno kom, voel ik mij stikkapot. Da’s trouwens het grote voordeel van kleinkinderen: je kan samen met hen een middagdutje doen zonder dat iemand je een oude vent vindt.’ (lacht)
Foto's: Kristof Ghyselinck
