Hoera, de kleinkinderen komen slapen. Maar we kunnen er niet aan doen: er komt toch altijd wat bezorgdheid bij kijken. Hoe belangrijk is het bijvoorbeeld dat ze op tijd naar bed gaan? En wat doe je als ze slaapwandelen? Voor antwoorden op die vragen gingen we aankloppen bij slaapexpert Johan Verbraecken.
1. Vanaf welke leeftijd kan mijn kleinkind een nachtje alleen komen slapen?
Johan Verbraecken: ‘Daar bestaat niet echt een ideale leeftijd voor, dat kan je dus best in overleg met de ouders beslissen. Weet wel dat er, sinds je zelf kleine kinderen had, nieuwe wetenschappelijke inzichten zijn over het slaapgedrag van kinderen.
Zo adviseerde men in de jaren zeventig om kindjes op de buik te laten slapen omdat dat zou helpen tegen reflux. Doe dat alsjeblieft vandaag niet met je kleinkind: we weten nu dat het veel veiliger is om kindjes op de rug te laten slapen. Dat inzicht heeft al vele gevallen van wiegendood helpen voorkomen.’
2. Hoe reageer ik best als mijn kleinkind slaapwandelt?
‘Het is een mythe dat je slaapwandelaars niet wakker mag maken, dat kan dus geen kwaad. Je kan je kleinkind best terug naar bed leiden, er op geruststellende wijze tegen praten en vertellen dat het nog nacht is en dat dan iedereen in z’n bedje moet liggen. Zelfs als je kleinkind slaapwandelt, begrijpt hij of zij wel degelijk wat je zegt.
Let zeker op de veiligheid: sluit de ramen en zorg dat je kleinkind niet per ongeluk ten val kan komen tijdens die nachtelijke avonturen. Bij de meeste kinderen is slaapwandelen een fase die voorbijgaat, iets waar ze uit groeien.’
Wist je dat het bevorderlijk is voor de nachtrust om voor het slapengaan een bad te nemen op lichaamstemperatuur? Zowel voor kinderen als voor volwassenen.
~ Prof. dr. Johan Verbraecken , medisch coördinator slaapcentrum UZA
3. Mijn kleinkind heeft regelmatig nachtmerries. Ik weet soms niet goed wat te doen …
‘Troosten is dan het allerbelangrijkste. Oké, een nachtmerrie gebeurt niet echt, maar de heftige gevoelens waarmee je kleinkind wakker schrikt zijn wél heel echt. Vaak blijven die negatieve emoties nog een tijd nazinderen, soms kunnen ze zelfs in de loop van de dag nog de kop opsteken.
Nachtmerries zijn trouwens niet iets waar alleen kinderen last van hebben. We behandelen in het slaapcentrum waar ik werk ook volwassenen die geplaagd worden door terugkerende, ernstige nachtmerries tijdens de droomfase van hun slaap.’
4. We weten dat een goede slaaphygiëne belangrijk is, maar ziet die er hetzelfde uit voor onze kleinkinderen als voor onszelf?
‘De basisprincipes van een goede slaaphygiëne zijn inderdaad dezelfde. Ik geef er alvast enkele mee: niet meer dan twee koffies of cola’s per dag, en voldoende beweging en blootstelling aan daglicht overdag. Ook goed voor jong en oud: op een vast tijdstip naar bed gaan, omkaderd door een voorspelbaar slaapritueel.
Als er kleinkinderen komen slapen, baseer je dan op de slaaproutines bij de ouders en geef daar een eigen toets aan. Zo kun je bijvoorbeeld voorlezen uit een speciaal boek of een slaapliedje zingen dat je nog kent van vroeger.
Tot slot, wist je dat het bevorderlijk is voor de nachtrust om voor het slapengaan een bad te nemen op lichaamstemperatuur? Zowel voor kinderen als voor volwassenen.’
Prof. dr. Johan Verbraecken stond mee aan de wieg van het slaapcentrum in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA). Hij is er momenteel medisch coördinator.
