Opvoeden valt niet in universele adviezen te verpakken. En zeker niet als het over smartphones gaat. Maar dat wil niet zeggen dat je er alleen voor staat. Wij gingen praten met twee slimme smartphone-experts en legden hen een aantal vragen van ouders voor. Veel ouders vragen zich af welke veranderende rol de smartphone speelt in de opvoeding.
De experts
Onze deskundigen van dienst geven allebei infoavonden voor het project Veilig Online van de Gezinsbond, én ze hebben tieners in hun gezin.
Anneke Deckers (44), mama van twee tieners (16 en 14). ‘Als het over de smartphone gaat, zitten we allemaal met dezelfde vragen. Alleen al horen dat andere ouders daar ook mee worstelen, kan ongelooflijk veel deugd doen.’
Wouter De Poortere (50): papa van drie (21, 18 en 13 jaar). ‘Ga het vooral niet verbieden, want dat werkt niet. Wij voetbalden ook het liefst op een plek waar een bordje stond met: gelieve het gras niet te betreden.’
We moeten niet panikeren en beweren dat het vroeger allemaal beter was. Want eigenlijk doen de tieners van vandaag geen radicaal andere dingen dan wij toen, ze hebben alleen beter speelgoed. Het verschil is dat ze er heel de wereld mee kunnen bereiken.
~ papa Wouter
Al dat gedoe met smartphones en schermtijd… Onze ouders moesten zich daar niet mee bezighouden. Volgens mij heeft de gsm ervoor gezorgd dat opvoeden een pak complexer geworden is.
Anneke: ‘Goh, onze ouders liepen dan weer tegen andere dingen aan. Bij ons thuis hadden we bijvoorbeeld discussies over de vaste telefoon. Wanneer ik na school thuiskwam, wou ik meteen bellen naar mijn vriendinnen. Alleen… we hadden maar één telefoon en mijn ouders waren zelfstandige ondernemers, dus dat toestel moest vrij blijven voor de zaak.
Ook de televisie zorgde voor meningsverschillen: mijn ouders vonden dat mijn broers veel te veel tv-keken en maakten zich daar echt zorgen over.’
Wouter: ‘We moeten inderdaad niet panikeren en beweren dat het vroeger allemaal beter was. Want eigenlijk doen de tieners van vandaag geen radicaal andere dingen dan wij toen, ze hebben alleen beter speelgoed. Het verschil is dat ze er heel de wereld mee kunnen bereiken.
Ik had in de lagere school een pennenvriendinnetje in Argentinië. Als ik geluk had, kreeg ik twee weken na het versturen van mijn handgeschreven brief een antwoord van haar. Nu is het gewoon “Ping!” en je zit in Argentinië. Voor de rest zullen tieners, net als vroeger, experimenteren en daaruit leren.’
En ouders zullen regelmatig panikeren. De discussies over de smartphone doen denken aan de heisa bij de opkomst van het stripverhaal: ouders vreesden toen dat hun kinderen geen echte boeken meer zouden lezen. Nu springen we een gat in de lucht als onze kroost eens een strip vastpakt.
Anneke: ‘Mijn ouders kwamen me zelfs uit mijn kamer halen omdat ik te veel boeken las: “En nu ga je buitenspelen!” Er zijn dus heel wat gelijkenissen met vroeger, maar we kregen een pak minder prikkels binnen.’
Wouter: ‘En door het tempo waarmee die prikkels elkaar opvolgen, zijn we het niet meer gewoon om ergens op te wachten. Volgens mij gaan we allemaal steeds ongeduldiger worden.’
‘Ik zie mijn tieners bezig op hun smartphone: tikken, lachen, scrollen en swipen… maar ik heb geen idee wat ze precies doen. Of op welke app ze zitten. Of met wie ze chatten. Is het nodig dat ik van al die dingen op de hoogte ben?’
Anneke: ‘Betrokken zijn is zeker een goed idee, dus ga af en toe naast je tieners zitten en praat erover. Spelen ze spelletjes op hun smartphone? Speel dan eens mee! Best mogelijk dat het je allemaal niet zo heel erg boeit, maar het is wel belangrijk dat je in grote lijnen weet waar je tieners mee bezig zijn.
Pas op, het is niet omdat jij met je pubers wil praten, dat zij daar zin in hebben. Maar als ze dan tóch willen: pak dat moment, je zal zien dat er boeiende gesprekken van komen.’
Wouter: ‘Als je op de hoogte bent van wat je tieners doen op hun telefoon, is de kans groter dat ze naar jou zullen komen als daar iets fouts gebeurt. Wat absoluut geen goed idee is: hun toestel achter hun rug controleren. Stel je voor dat iemand jouw tienerdagboek las of de brief van je lief opendeed. Vreselijk, toch?
Ik had vroeger met mijn jongens de afspraak dat ik hen niet zou controleren en ook geen spyware zou installeren, maar dat ik hen wel op elk moment kon vragen om samen eens in hun smartphone te kijken.
Spyware is trouwens alleen nuttig bij kleine kinderen. Tieners zijn daar veel handiger in dan wij en kunnen die dingen met gemak omzeilen. Of ze doen het gewoon op een ander scherm, wanneer ze bijvoorbeeld bij hun grootouders of bij vrienden zijn.’
Hulp en info
Zit je met vragen over schermgedrag? Ga dan zeker eens kijken op veiligonline.be en medianest.be. Op gamechangers.be krijg je tips om scherm- en gametijd onder controle te krijgen.
Op allesoverseks.be en op sexting.be vind je massa’s tips en info rond sexting. Op zoek naar een klankbord? De Opvoedingslijn bereik je op 078 15 00 10.
