Bieke Geenen is grootoudercoach en auteur van het boek Opa en oma zonder stress. Ze organiseert assertiviteitstrainingen waarin ze opa’s en oma’s helpt uitzoeken welke rol zij op zich willen nemen en hoe ze hierover op een positieve manier met hun (schoon)kinderen kunnen praten. Je grenzen bewaken als grootouder is belangrijk en hoeft niet voor conflicten te zorgen.
Bewaar je grenzen
Bieke Geenen: ‘Goede bedoelingen zijn vaak de grootste valkuil voor grootouders om zichzelf te verliezen. Ik zie vaak grootouders die met heel veel liefde en moed beginnen aan de opvang van hun eerste kleinkind en tegelijkertijd nog een deel van het huishouden van hun kinderen erbij nemen.
Maar dan komt kleinkind nummer twee, drie, vier, vijf… erbij. Én ze moeten zelf nog werken. Én ze zijn mantelzorger voor hun ouders. Zonder dat ze het zelf beseffen, belanden ze in een situatie van dolenthousiast naar overbevraagd, met soms fysieke en mentale problemen tot gevolg. Om dat te voorkomen is het belangrijk dat ze grenzen trekken en hun agenda goed in balans houden.’
Kun jij ook wel wat meer balans gebruiken? Pas dan de volgende tips van Bieke toe.
1. Maak voor jezelf uit hoe ver je wil gaan in de hulp voor je kinderen
Bieke: ‘Hoe wil jij je rol van grootouder invullen? De kleinkinderen opvangen, wat betekent dat voor jou? Komen de kleinkinderen naar jou of ga jij bij hen thuis? Hoeveel kleinkinderen wil je per dag maximaal opvangen? Doe je ook nog huishoudelijke taken of helemaal niet? Dat zijn allemaal zaken waar je bewust over moet nadenken.
Het zijn misschien nuances, maar ze maken een enorm verschil in de beleving van het grootouderschap. Wil je ook je kinderen nog helpen door de was en de strijk erbij te nemen? Of wil je al je tijd en aandacht puur aan je kleinkinderen geven door samen te knutselen, te puzzelen, boekjes te lezen, tv te kijken…?’
2. Koop een agenda
Bieke: ‘Het klinkt misschien banaal, maar dat is het niet: zorg dat je een gemakkelijk hanteerbare agenda hebt. Dat kan een papieren exemplaar zijn, maar je kunt evengoed je tablet of smartphone gebruiken. Zo kan je meteen je planning bekijken wanneer je een hulpvraag krijgt.
En wees dan eerlijk tegenover je kinderen: zeg het gewoon als het je niet uitkomt. Ze zijn volwassen genoeg om een andere oplossing te zoeken. Wat kan helpen om je grenzen te stellen, is vasthouden aan de regel: wat er eerst in staat, krijgt voorrang. Zeg dus tegen je kinderen dat ze op tijd moeten bellen.’
Het klinkt misschien banaal, maar dat is het niet: zorg dat je een gemakkelijk hanteerbare agenda hebt.
~ Bieke Geenen , grootoudercoach
3. Bespreek het met je partner
Bieke: ‘Zorg ervoor dat je als oma en opa op dezelfde golflengte zit qua zorg voor de kleinkinderen. Ik merk dat oma’s vaak geneigd zijn om meer tijd te besteden aan hun kleinkinderen dan opa’s. Zij kunnen moeilijker nee zeggen omdat ze hun kinderen niet in de steek willen laten.
Dat kan voor discussies en wrevel zorgen. Al komt dat vaak voort uit bezorgdheid. Opa die bijvoorbeeld ziet hoe moe oma is na een dagje oppassen en ongerust is dat ze over haar limiet gaat. Stem onderling af hoe jullie de zorg gaan aanpakken en trek als een team aan hetzelfde zeel.’
4. Communiceer eerlijk en duidelijk
Bieke: ‘Deze tip klinkt gemakkelijk, maar hem in de praktijk omzetten is een ander paar mouwen. Zeker wanneer je iets wilt veranderen aan een bestaande afspraak, is het moeilijk om die boodschap goed over te brengen.
Toch is het belangrijk dat je je kinderen duidelijk maakt wat jij wilt, wat voor jou mentaal en fysiek comfortabel is. Belangrijk is dat jij zelf het initiatief neemt voor een gesprek. Doe dat op een gewoon, gezellig moment, niet wanneer er een al conflict is. Spreek vanuit de ik-persoon, zo kun je meer vertellen en kom je niet verwijtend over.
Je kunt bijvoorbeeld zeggen: “Ik heb eens nagedacht over wat er voor mij beter zou werken bij de zorg voor de kinderen. Het zou me helpen als jullie een week van tevoren laten weten wanneer jullie opvang nodig hebben. Misschien kunnen we zondagavond even bellen en samen de week overlopen?”’
Opa en oma zonder stress, Bieke Geenen, Uitgeverij Lannoo (enkel e-book is nog verkrijgbaar).
