Pesten kan niet. Toch worden nog altijd heel wat jongeren het slachtoffer van pestgedrag. Maar hoe pak je pesten op school of in het jeugdwerk nu het beste aan? Pimento, een expertorganisatie in weerbaarheid en pesten, vroeg het aan de jongeren zelf.
Pestgedrag eindigt niet aan de schoolpoort
Ondanks de vele initiatieven om pesten een halt toe te roepen, duiken er in de media geregeld schrijnende gevallen op van jongeren die gepest worden. Soms met een dramatische afloop.
Pesten maakt je leven tot een hel, zeker als het ook online gebeurt. Sinds de opmars van de digitale media eindigt pestgedrag immers niet meer aan de schoolpoort en kan een slachtoffer de klok rond belaagd worden.
Acties tegen pesten
Het groepsklimaat is een doorslaggevende factor bij pesten. Hoe groter het wij-gevoel, hoe minder ruimte er voor jongeren overblijft om iemand in hun omgeving te pesten. De jongeren zelf zijn ook een belangrijke sleutel bij de aanpak van het pestprobleem.
Daarvan is expertorganisatie in weerbaarheid en pesten Pimento zich bewust. Ze ondervraagden meer dan 1000 scholieren uit de eerste graad in zeven Antwerpse scholen en daaruit kwamen verschillende acties tegen pesten die de jongeren zelf succesvol vinden.
- Pestgedrag moet consequent en met de nodige autoriteit worden aangepakt. Een eenmalige straf werkt niet. Een gesprek om te weten te komen waarom iemand pest, is ook niet zo succesvol volgens de jongeren. Maar wel als dat in een langer opvolgingstraject past.
- Het geloof in eenmalige acties tegen pesten op school is beperkt. Ook bij het effect van een groepsgesprek of klasafspraken naar aanleiding van een pestsituatie hebben jongeren hun twijfels.
- Voldoende bewijsmateriaal over de pestsituatie is noodzakelijk omdat jongeren echt bang zijn om niet geloofd te worden. Alleen zo is het risico kleiner dat de pester zichzelf er weet uit te praten.
- Uit angst om ‘verklikker’ genoemd te worden of zelf slachtoffer te worden, melden jongeren niet graag pestgedrag. Vandaar de dringende vraag naar een anoniem (digitaal) meldpunt in elke school. Sommige scholen vragen nu al bij het begin van het schooljaar om op te geven aan welke vertrouwensfiguur de leerlingen pestgedrag willen melden.
- Positief opkomen voor een ander – en voor zichzelf – is volgens de jongeren een van de meer succesvolle acties. Hoe dat moet, daar worstelen ze wel mee. Opkomen zien ze als praten met de gepeste, het pestgedrag melden, maar evengoed zelf verbale en fysieke agressie tonen… Een van de opmerkelijke suggesties is om vrienden van de gepeste leerling te vragen om het voor het slachtoffer op te nemen.
- Jongeren willen weten wat er gebeurt als een pestsituatie aan een volwassene gemeld wordt.
- Een pestbeleid op school, in de jeugdbeweging … moet rekening houden met de specifieke vaardigheden en behoeften van de jongeren en hun netwerk. Ook niet elke volwassene heeft de juiste vaardigheden om pesten consequent aan te pakken.
Poster met tips tegen pesten
Pimento is aan de slag gegaan met de resultaten en maakte deze handige poster met concrete tips voor jongeren die te maken hebben met pesten. Pimento biedt ook een specifiek plan aan voor acties tegen pesten. Scholen, jeugd- en welzijnsorganisaties hebben dan een concreet instrument in handen om hun pestactieplan te verfijnen of zo’n plan op te maken.
