Klaar voor een prikkelende boodschap van algemeen nut? Wel, Vlaanderen is vrij goed bezig wat seks betreft! Volgens seksuoloog Wim Slabbinck beginnen de taboes beetje bij beetje te sneuvelen. Nu ja, bij jongere generaties dan toch. En vooral in steden. En het hangt ook af van de provincie. En van het gezin waarin je opgroeit. Maar toch, goed bezig! ‘Er heerst nog flink wat schaamte, maar kijk eens naar de samenleving van 120 jaar terug: die was op en top preuts. Seks draaide puur om penetratie en voortplanting. Voor de rest werd er niet over gerept. En zie waar we vandaag staan.'
Ik nestel me op de sofa en peil naar de meest voorkomende problemen waarmee koppels aankloppen bij de seksuoloog.
Wim Slabbinck: ‘Bij koppels is dat sowieso het verschil in verlangen. Niet onlogisch natuurlijk, mensen verschillen nu eenmaal. En nee, het is niet altijd de vrouw die minder zin heeft in seks, da’s echt een mythe. Toen ik afstudeerde, geloofde ik dat ook nog. Tot het eerste koppel zich bij mij aanmeldde voor therapie en bleek dat de vrouw meer zin had dan de man. Mijn beeld was meteen bijgesteld! (lacht) Ook koppels van hetzelfde geslacht krijgen ermee te maken.
Ieder mens heeft simpelweg een andere seksuele respons, heeft iets anders nodig om opgewonden te geraken en te willen vrijen. Sommigen moeten hun partner maar naakt zien en hop, ze hebben zin. Anderen moeten dan weer veiligheid voelen en gestreeld worden. Terwijl de ene al op hete kolen zit om eraan te beginnen, heeft de andere er zelfs nog niet aan gedacht. Elkaar vinden in die respons vormt voor veel koppels echt een uitdaging.
Verder zijn er een aantal problemen die typisch zijn voor de twee geslachten. Bij jonge mannen gaat het dikwijls over te snel klaarkomen, en mannen vanaf vijftig jaar worstelen dan weer met erectieproblemen.
Vrouwen kampen vooral met het feit dat ze geen orgasme kunnen krijgen of pijn voelen bij het vrijen. Dat laatste komt hoofdzakelijk omdat het voorspel nog te vaak als overbodige stap wordt gezien, terwijl dat voor heel wat vrouwen absoluut nodig is om opwinding te voelen. Zonder die opwinding kan de vagina niet groter worden en is de vrouw eigenlijk niet klaar om seks te hebben.’
Blijf niet krampachtig doen wat je altijd al deed.
~ Wim Slabbinck , seksuoloog
Is er een gouden tip die je in het algemeen aan koppels kan geven?
‘Bij problemen tussen partners komt het er vooral op aan om erover te praten, te vertellen wat je fijn vindt en dan op elkaar af te stemmen. Dus ja, mijn eerste en belangrijkste advies is: praat erover. Klinkt simpel, maar bij veel mensen zit de schaamte uit vorige generaties nog stevig verankerd in hun brein.’
Hoe zit het met koppels die jonge kindjes hebben? Wat zijn de dingen waar zij het vaakst tegenaan lopen?
‘Onderzoek toont aan dat de eerste twee jaren na de geboorte van een kind de moeilijkste zijn op relationeel en seksueel vlak. Als koppels daarvan op de hoogte waren, zouden ze hun situatie misschien een beetje relativeren. Zeker bij een eerste kindje zijn er veel uitdagingen: als koppel ga je van puur partnerschap naar een leven waarin je partnerschap combineert met ouderschap. En dat prille ouderschap, met alle praktische zorgen die een baby’tje nodig heeft, is zeer opslorpend.
Koppels moeten hun seksleven ineens gaan plannen, en dat botst vaak op weerstand: “Komaan, gaan we nu echt in onze agenda zetten dat het tijd is om te vrijen?” Maar met “we zien wel of het ervan komt”, heb je nu eenmaal minder kans op een fijn seksleven. (glimlacht) Uiteindelijk geraak je zonder afspraak ook moeilijker in een restaurant. Dus vooral het aspect tijd is een valkuil voor koppels met jonge kinderen.’
Is het gebrek aan tijd ook een probleem voor koppels met tieners in huis?
‘Bij koppels met tieners is vooral privacy een groot issue. Oudere kinderen gaan pas laat naar bed en brengen soms ook hun lief mee naar huis. Daardoor wordt het voor ouders echt niet evident om thuis nog momentjes voor hun twee te vinden.
Toen ik een stel over de vloer kreeg dat daarmee worstelde en ik hen vroeg hoe het zat met hun slaapkamer, bleek dat die deur altijd openstond. Maar als er elk moment iemand kan binnenvallen, zorgt dat voor een gigantische drempel om je seksueel helemaal te kunnen geven. De deur sluiten, ze zelfs vastdraaien, aan de huisgenoten vertellen dat je als koppel nood hebt aan privacy… Het zijn allemaal dingen die ertoe bijdragen dat je je kan smijten in het gevoel.
Mensen zitten vaak met schaamte om over zulke dingen te praten met hun kinderen: “Ze hoeven dat toch allemaal niet te weten over ons?” Maar op zich is het een stuk van het leven en van het mens-zijn, waarom zouden tieners dat niet mogen weten? Je hoeft uiteraard geen details te geven. Gewoon zeggen dat je als koppel wat ruimte en privacy nodig hebt, is een heel waardevolle boodschap.’
Hebben koppels die al wat langer samen zijn ook last van de onvermijdelijke sleur?
‘Sowieso. Sekstherapeut Esther Perel verwoordde het ooit als volgt: “We verlangen altijd naar wat we niet hebben, want het is veel moeilijker om te verlangen naar wat je wel al hebt.” In sleur zit ook heel veel schoonheid, het zorgt voor een vertrouwde en veilige omgeving. Dat wil uiteraard niet zeggen dat er geen plaats mag zijn voor wat meer prikkeling en avontuur, maar je moet het ook realistisch bekijken.
Als je twintig jaar samen bent met je partner, heb je niet meer die stomende seks als in de dolverliefde fase van de eerste maanden. Er spelen in die fase ook andere hormonen, dat kán gewoon niet hetzelfde zijn. Je kunt er als koppel wel eens over nadenken: “Zijn er misschien extraatjes die we kunnen toevoegen aan ons seksleven?” Er bestaan al heel wat goeie tools voor, zoals de kaartspellen van The School Of Life.
Wat ik vaak zie bij partners die lang samen zijn, is de neiging om alles automatisch in te vullen voor de ander, waardoor er nog weinig nieuwe dingen gebeuren. Bijvoorbeeld: “Ik doe boodschappen en breng geen broccoli mee, omdat mijn lief in het begin gezegd heeft dat ze dat niet lekker vindt.” Op seksueel gebied gaat het dikwijls ook zo. Je vrijt met je partner, denkt: “Dit zal ik maar niet doen, want ze vindt dat niet leuk”, maar jullie praten er niet meer over.
Op een dag kom je thuis van de supermarkt en wat zie je? Je vriendin zit broccoli te eten! (lacht) Mensen veranderen doorheen de tijd, je partner is niet meer dezelfde als twintig jaar geleden, dus blijf praten met elkaar en ga mee in die veranderingen.’
En hoe zit het met de oudere generatie, met onze grootouders?
‘Zij zijn opgegroeid in een maatschappij waar quasi niet over seks werd gepraat, dus voor hen is het niet zo evident om hulp te zoeken. Hoe ouder je bent, hoe meer je geconfronteerd wordt met kwaaltjes die op seksueel gebied storend zijn. Opnieuw komt het erop aan om die veranderingen te aanvaarden en te omarmen. Om te zoeken wat jullie helpt om een fijn seksleven te hebben in plaats van krampachtig te blijven doen wat je altijd al deed.
Als je gewoon bent om ’s avonds te vrijen maar je voelt dat je meer energie hebt in de ochtend… Doe het dan ’s ochtends. Een koppel vertelde mij dat ze sinds kort een siësta doen, en dat ze daardoor na de middag soms eens seks hebben. Geweldig toch?
Ook de manier van vrijen verandert: op latere leeftijd draait het minder om penetratieseks en meer om voorspel. Eigenlijk is voorspel trouwens een foute naam, het impliceert dat er iets moet volgen terwijl het perfect op zichzelf kan staan. Er is geen wet die dicteert wat seks moet beteken, het kan heel breed gaan en veel dingen inhouden.’
Eigenlijk is voorspel een foute naam, het impliceert dat er iets moet volgen.
~ Wim Slabbinck , seksuoloog
Heb je als koppel eigenlijk seks nodig om een fijne relatie te hebben?
‘Nee, maar het kan wel helpen. Je hoort mensen soms zeggen dat ze kleine discussies en frustraties makkelijker achter zich kunnen laten wanneer ze seks gehad hebben. De oorzaak daarvan: bij het vrijen komen heel wat hormonen vrij. Niet alleen oxytocine, waardoor je je aan iemand gaat hechten, maar ook dopamine, het hormoon dat ervoor zorgt dat je je gelukkig en beloond voelt.
Daarnaast krijgen mensen door seks en orgasmes ook een shotje van het hormoon vasopressine, wat als effect heeft dat twee mensen wat meer aan elkaar gelijmd worden. Mochten koppels daar af en toe een dosis van kunnen innemen, zouden relatietherapeuten geen werk meer hebben! (lacht)
Daarnaast zijn er ook koppels die totaal geen seks meer hebben, en het is een mythe dat die relaties gedoemd zijn. Mensen kunnen daar bewust voor kiezen, bijvoorbeeld omdat het voor een van beiden fysiek niet meer lukt. Het is dan wel van belang dat die koppels dat bespreken met elkaar én dat de lichamelijkheid niet verdwijnt. Want in een seksloze relatie is het heel erg nodig dat je elkaar blijft aanraken.’
Waarom zijn aanrakingen zo belangrijk?
‘Tja, we zijn zoogdieren hé. Kijk maar eens naar de bonobo’s: die leven dicht samen, zitten vlooien te zoeken bij elkaar en hebben ook veel seks. Intimiteit en huidcontact zijn gewoonweg basale noden van de mens. We hebben lichamelijkheid nodig om te ontspannen, te relativeren en tevredenheid te voelen. En vandaag misschien meer dan ooit omdat onze maatschappij zo stresserend is.
Ik snap het als iemand geen seksuele verlangens heeft en zichzelf als aseksueel beschouwt, maar met anderen verbinden vormt wel een belangrijk deel van ons geluk. Je hoeft daarom geen partner of seks te hebben, de connectie met andere mensen kan verschillende vormen aannemen. De meesten van ons hebben die lichamelijke warmte als baby met de paplepel meegekregen toen we gekoesterd en gedragen werden, en daardoor blijven we er heel ons leven naar op zoek.’
Dankjewel voor deze boeiende informatie. Ik ga dan snel naar huis om euh… een beetje vlooien te zoeken en zo.
Meer lezen
Op onze pagina Even met twee vind je vele inspirerende artikels om samen aan je relatie te werken, ook als je kinderen hebt.
Foto's: Kristof Ghyselinck
