Sprong in de ontwikkeling
Loes krijgt ontzettend veel vragen van ouders met een kindje van 3 à 4 maanden oud. ‘De eerste drie maanden van het ouderschap vormen een soort verlenging van de zwangerschap. Daarom wordt daar wel eens naar verwezen als het vierde trimester’, weet Loes.
‘Terwijl de jongen van veel zoogdieren bij de geboorte al zelfstandig kunnen rechtstaan, eten en slapen, zijn baby’s volledig afhankelijk van hun ouders. Alle zorg die ze kregen in de buik, hebben ze dus ook daarbuiten nodig. Denk maar aan: kleine, gespreide porties voeding; de warme nabijheid van hun ouders; een hartslag om bij in slaap te vallen… Die behoeftes nemen af naarmate je kind ouder wordt. Maar niet van de ene dag op de andere natuurlijk. Terwijl jouw werkleven wél van de ene dag op de andere hervat.’
Dat geeft ouders stress. Te meer omdat veel baby’s ineens ook slechter lijken te slapen dan voordien. ‘Rond de leeftijd van 3 à 4 maanden maken kindjes een sprong in hun ontwikkeling: ze worden alerter. Terwijl veel baby’tjes tot voor kort nog overal in slaap konden vallen, zijn ze zich nu veel meer bewust van wat er om hen heen gebeurt. Dat maakt het moeilijker om in te dommelen. En valt je kindje in slaap in je armen en leg je het vervolgens in bed, dan is de kans groot dat je kindje wakker wordt en nog niet is uitgerust.’
Beschermingsmechanisme
Te vroeg wakker worden of niet in slaap raken, gaat op deze leeftijd heel vaak gepaard met een huilbui. ‘Baby’s kunnen hun emoties nu nog niet zelf sturen. Pas rond de leeftijd van zes maanden begint dat stukje van de hersenen stilaan te ontwikkelen. Op termijn zal je kindje als het ware kunnen redeneren: “Ik lig hier nu alleen en ik vind dat niet leuk, maar weet je wat, ik sabbel even op mijn handje om me bezig te houden.” Nu lukt dat nog niet, en is huilen de enige manier om een ouder te bereiken. Het is dan ook belangrijk om hierop te reageren.’
Kortom, dat je kind momenteel niet bepaald vlot slaapt, is helemaal niet abnormaal. Ondiepe slaap en korte slaapfasen – om tussendoor voldoende te kunnen eten – zijn een beschermingsmechanisme van de natuur. ‘Maar je baby alle zorgen geven én tegelijk zelf voldoende slaap krijgen om de dag door te komen, is uiteraard geen makkelijke combinatie. Wegen de onderbroken nachten door? Probeer dan de volgende tips eens uit. En panikeer vooral niet. Je kindje leren om ’s nachts zelfstandiger te zijn, is een proces van lange adem. Maar uiteindelijk kom je er wel!’
Tips om jouw baby te leren slapen
1. Herken oververmoeidheid
Als je baby ’s avonds maar niet wil slapen, is het verleidelijk om hem of haar met opzet langer wakker te houden: ‘Zo wordt die goed moe.’ Dat idee is echter achterhaald. Als je kindje oververmoeid raakt, maakt het stresshormonen aan. Die maken het nóg lastiger om de slaap te vatten. Hou daarom de vermoeidheidssignalen van je baby in de gaten en probeer zo het goede moment te ontdekken om te gaan slapen: niet te vroeg, maar zeker ook niet te laat. Dat moment kan variëren van dag tot dag. Een vaste bedtijd is nu nog niet aan de orde. Een vaste start en een voorspelbaar slaapritme doorheen de dag kunnen wel al een meerwaarde betekenen.
2. Let op met hazenslaapjes
Het lijkt misschien tegenstrijdig, maar dutjes kunnen je baby uitputten. Veel kindjes doen een hazenslaapje van tien minuten na de voeding, of wanneer jullie even samen in de zetel zitten. Maar daarvan rust je kind niet echt uit. Pas als een baby vijfenveertig minuten ononderbroken kan slapen, treedt er een herstellend effect op. Tracht daarom te veel korte tukjes te vermijden en help je kindje om af en toe ook een langere dut te doen.
3. Blijf nabij
Hét beste slaapmiddel voor baby’s? De nabijheid van een ouder – een beetje zoals vroeger in de buik. Veel baby’s vinden het daarom bijvoorbeeld heerlijk om in een draagzak te slapen. Misschien kan je hier een gewoonte van maken? Zo voorkom je dat je kindje oververmoeid raakt door slechte dutjes én krijg jij tegelijkertijd wat (huishoudelijk) werk gedaan. Ook in dezelfde kamer slapen ’s nachts is een uitstekende keuze. Als je kindje naast je in een co-sleeper ligt, is jouw geur en jouw ademhaling heel geruststellend. Die geborgenheid zal ervoor zorgen dat je kindje makkelijker in slaap valt. Ook na de eetmomenten ’s nachts.
4. Oefen overdag
Wil je jouw baby al laten wennen aan het eigen bedje? Het is geen goed idee om je kindje in je armen in slaap te laten vallen en dan neer te leggen. De kans is groot dat je baby wakker wordt en begint te wenen. Leg je kindje liever wakker op de rug en blijf wat in de buurt tijdens het indommelen. Zo voelt je baby zich veilig.
Lukt dat? Dan kan je de afstand tussen jullie stilletjes aan vergroten zodra je je baby neerlegt. Begint je kindje altijd volop te huilen zodra je hem of haar in bed legt, zelfs al blijf je erbij staan? En breekt dat je hart? Misschien is het dan nog iets te vroeg om apart te slapen en lukt het volgende maand wel. Trouwens: wat je kindje doorheen de dag niet kan, zal ’s nachts ook niet lukken. Het beste moment om een nieuwe slaapsituatie te oefenen is dus niet ’s avonds, maar overdag.
5. Doe een medische check
Hou je rekening met de slaapsignalen van je baby en bied je voldoende nabijheid, maar is je kindje toch ontroostbaar telkens als het tijd is om naar dromenland te vertrekken? En zie je daar zelf van af? Dan is het nuttig om eens naar een professional te stappen. Vertrouw op je eigen gevoelens. Maak je je zorgen, blijf er dan niet mee rondlopen.
Loes Van Kelst is master in de psychologie en slaapcoach voor kinderen (0 tot 3 jaar). Meer vind je op haar website.
