Wat als je grootouders niet gewoon wat verderop wonen, maar aan de andere kant van de Middellandse Zee, in Marokko? Voor Nouhaila, Jinan en Cheyma – drie studenten met Marokkaanse roots – is het pure realiteit. Ze vertellen hoe ze die band toch warm houden, hoe belangrijk nachtelijke babbels en zomervakanties zijn en hoe pyjama’s en mayonaise deel uitmaken van familietradities. Een verhaal over veel missen, veel whatsappen en veel liefde.
Afstand
Nouhaila: ‘De mama van mijn papa woont in Marokko, ik moet haar en de rest van mijn familie daar soms drie jaar missen. Heel vervelend en pijnlijk, ook al blijven we dankzij FaceTime en WhatsApp goed op de hoogte van elkaar; mijn vader geeft via die weg telkens héél uitgebreide updates van wat er in mijn leven gebeurt. Maar je kan je voorstellen hoe groot het feest is als we mekaar dan eindelijk terugzien!’
Jinan: ‘Ik ga drie keer per jaar naar Marokko, maar dat betekent niet dat mijn band met mijn oma daardoor zoveel hechter is. Doordat wij van totaal andere generaties zijn en zij niet zo goed snapt hoe ik hier in België mijn leven leid, blijven onze gesprekken nogal oppervlakkig. Ik vind dat best jammer hoor, ik wou echt dat die figuurlijke afstand tussen ons wat minder groot was.’
Nouhaila: ‘Mja, ik snap het. Bij mij ligt dat anders omdat mijn oma eerst hier heeft gewoond en daarna teruggegaan is naar Marokko. Zij weet hoe wij hier leven en spreekt ook Nederlands. Ik kan ontzettend goed praten met haar en vertel haar zelfs dingen die ik niet zo snel met andere mensen deel.’
Cheyma: ‘Wij bellen echt ontzettend vaak met onze familie in Marokko, mijn mama zelfs dagelijks! Jammer genoeg zie ik mijn grootouders maar één keer per jaar, soms zelfs minder. Het doet pijn om hen te moeten missen, maar aan de andere kant is het ook een beetje mooi en hoort het erbij. Want als ik hen dan terugzie, gaat het er ongelooflijk warm en hartelijk aan toe en beleef ik telkens opnieuw een stukje van mijn kindertijd.’
Kruiden en pyjama’s
Kunnen jullie eens schetsen hoe het er tijdens een vakantie bij de grootouders in Marokko aan toegaat?
Nouhaila: ‘Onze familie heeft daar een heel groot huis waar iedereen kan logeren: de zeven kinderen van mijn grootouders én hun gezinnen! Als we aankomen, worden we warm verwelkomd met een hoop lekker eten en drinken, waardoor we meteen ondergedompeld worden in een heerlijk warm vakantiegevoel. Iedereen heeft zoveel te vertellen, dat we de eerste dag ons bed pas zien om drie of vier uur ’s nachts.’
Als ik mijn grootouders terugzie, beleef ik telkens opnieuw een stukje van mijn kindertijd.
En horen er bij zo’n weerzien ook cadeautjes?
Nouhaila: ‘Sowieso geen grote dingen want het moet allemaal in onze auto passen. Voor mijn nonkel nemen we wel altijd Belgische mayonaise mee, die vindt hij ongelooflijk lekker. En als wij na een paar weken terugkeren naar België, nemen we vooral Marokkaanse kruiden mee. Of vers geplukte olijven! Heerlijk!’
Jinan: ‘Als wij bij onze familie toekomen, slapen we de eerste nacht ook nauwelijks. We verblijven drie weken met zijn allen aan zee; we genieten van het strand en het water van zonsopgang tot zonsondergang. En intussen smullen we van verse groenten en sappige stukken fruit. De laatste week logeren we altijd in de stad om nog wat te shoppen en zo.’
Cheyma: ‘Wij reizen altijd met het vliegtuig naar Marokko omdat mijn ouders het wat te zwaar vinden om zo ver te rijden. Van zodra we geland zijn en ik die warme lucht in mijn gezicht voel, ben ik thuis. Da’s een onbeschrijfelijk fijn gevoel. Mijn nonkel pikt ons op aan de luchthaven maar aan de rest van de familie vertellen we niets zodat het een verrassing is als we ineens bij mijn oma voor de deur staan.
De eerste dag worden we behandeld als koningen: “Nog wat thee, nog een koekje?”, maar vanaf dag twee is het van: “Denk je misschien dat je hier te gast bent? Kom maar meehelpen in de keuken!” (gelach) We brengen in Marokko vooral veel tijd door met onze familie en we gaan vaak samen naar de markt. Mijn ouders vinden dat heel belangrijk, de markt mogen we echt niet missen! Naast verse kruiden kopen wij er altijd Marokkaanse pyjama’s om mee te nemen naar België: niets dat zo makkelijk en zo luchtig zit!’
Jinan: ‘Op de markt komt het erop aan om je heel goed te vermommen zodat de handelaars niet doorhebben dat je van Europa komt, anders betaal je de volle prijs!’
Nouhaila: ‘Pfff, mij lukt dat dus nooit. Ook al is mijn Arabisch echt goed en probeer ik me heel fel aan te passen, toch val ik altijd door de mand. Ze horen en voelen het gewoon! Dan zeggen ze: “Ah! Gij zijt van Europa zeker?” Of ze zeggen het niet maar je merkt het aan de prijs die je betaalt.’
Medicijnen en zorgen
Hoe voelt het om na een paar maanden of zelfs een paar jaar je grootouders eindelijk terug te zien? Is het soms ook confronterend?
Cheyma: ‘Bij mij was dat de voorbije jaren niet zo confronterend want mijn oma ging nog altijd vlotjes met ons mee naar de markt en zo. Maar ik hoor van mama dat ze de laatste tijd niet meer zo goed kan stappen, dus nu dringt het stilaan door dat ze een dagje ouder wordt. En ja, dat raakt mij. Ik kan mij voorstellen dat het voor mijn mama nu nog pijnlijker is om haar moeder zo weinig te zien...’
Jinan: ‘Heel herkenbaar. Om die reden is mijn mama dit jaar al vier keer naar Marokko gereisd. Elke keer merk ik dat oma een beetje achteruit is gegaan: ze beweegt minder, moet weer wat meer medicijnen nemen... Dan besef ik dat we moeten proberen om zo veel mogelijk tijd door te brengen met haar.’
Nouhaila: ‘Ik maak me vaak zorgen om mijn oma in Marokko; ze is bijna tachtig en ze kan niet meer zoveel. Ze heeft een heel zwak immuunsysteem, dus wanneer ze een besmetting oploopt, kan het snel bergaf gaan met haar. We hebben wel het geluk dat ze altijd terug kan komen naar België mocht ze zwaar ziek worden. De zorg hier is veel beter dan in Marokko, daar moeten we echt dankbaar om zijn! Toen ik in Marokko ooit eens last kreeg van een maagontsteking, had ik medicatie nodig en toen heb ik zeven uur lang in een wachtzaal moeten zitten voor er een dokter beschikbaar was. Bij sommige mensen loopt het daardoor slecht af, iets wat we ons in België totaal niet kunnen voorstellen. Ik weet wel dat ieders tijd ooit komt, maar je hebt toch liever dat je grootouders met de beste zorgen omringd worden...’
Ik vertel mijn oma zelfs dingen die ik niet zo snel met andere mensen deel.
Bellen en vragen stellen
Hebben jullie nog een boodschap voor kleinkinderen die in dezelfde situatie zitten?
Nouhaila: ‘Geniet van elk moment dat jullie samen kunnen doorbrengen, want je weet nooit hoe vaak of hoe lang je dat nog zal kunnen doen. Wees daarnaast niet te streng voor hen, want ook zij leven dit leven voor het eerst en doen keihard hun best om er iets van te maken. Soms vergeten we dat als we naar oudere mensen kijken. Verzorg je grootouders goed, en of ze nu in België wonen, in Marokko of in gelijk welk land: zoek hen zo vaak mogelijk op en blijf hen bellen. Gewoon regelmatig een telefoontje doen, even vragen hoe het met hen gaat, en je zal merken hoeveel deugd die mensen daarvan hebben.’
Cheyma: ‘Grootouders kunnen soms heel veel vragen stellen, en ik snap dat dit bij kinderen en jongeren soms wat frustratie opwekt. Maar probeer daar toch begrip voor te hebben, want het is voor je grootouders een manier om hun kleinkind beter te leren kennen én een teken dat ze jou ontzettend graag zien. Pure liefde, dat is het!’
Foto's: Kristof Ghyselinck
