Als je partner overlijdt, is je financiële situatie het laatste waar je je zorgen over hoort te maken. Toch krijgen heel wat gezinnen het financieel zwaar te verduren na het overlijden van een kostwinner.
Gebundelde krachten
De Gezinsbond pleit al lang voor verbeteringen in de overgangsuitkering en het overlevingspensioen van weduwen en weduwnaars.
Die zijn broodnodig. We horen vaak getuigenissen van weduwen en weduwnaars met inwonende kinderen die het financieel moeilijk krijgen na het overlijden van hun partner. Sommige belanden zelfs in armoede.
Overgangsuitkering (een beetje) verlengd
Weduwen en weduwnaars die in 2025 jonger zijn dan 50 jaar op het moment dat hun partner overlijdt, hebben enkel recht op een tijdelijke uitkering: de overgangsuitkering.
Het bedrag van de uitkering hangt af van de loopbaan van de overleden partner, maar sinds 2021 is er wel een minimumuitkering. Ook hebben jonge weduwnaars en weduwen met minstens één kind onder de twaalf jaar voortaan gedurende vier in plaats van twee jaar recht op een overgangsuitkering.
De Gezinsbond vraagt om de termijn van de overgangsuitkering nog extra te verlengen, namelijk tot het moment waarop de kinderen niet meer kinderbijslaggerechtigd zijn (maximaal tot hun 25 jaar).
Overlevingspensioen combineren
Wie ouder is dan 50 jaar heeft wel recht op een overlevingspensioen. Dat is onbeperkt in de tijd. Toch heeft het ook een nadeel: het is maar heel beperkt cumuleerbaar met je eigen inkomen.
Als je als weduwe of weduwnaar recht hebt op kinderbijslag, mag je in 2025 op jaarbasis maximum 35.333 euro bruto verdienen. Dat bedrag wordt verhoogd met 5.889 euro per extra kind ten laste. Als zelfstandige mag je 28.266 euro netto verdienen. Ook hier is een verhoging van 4.711 euro per extra kind ten laste. Verdien je meer, dan wordt het overlevingspensioen verminderd met het percentage waarmee het grensbedrag overschreden werd.
Ongelijke behandeling voor uitkeringsgerechtigden
Een ziekte- of andere uitkering is nog moeilijker te combineren. Je kan die maar 12 maanden combineren met een beperkt overlevingspensioen.
Discriminatie van wettelijk samenwonenden
Tegenwoordig kiezen bijna evenveel koppels ervoor wettelijk te gaan samenwonen als te trouwen. In heel wat takken van de sociale zekerheid, zoals bij een arbeidsongeval of beroepsziekte, zijn ze gelijkgeschakeld.
Bij het overlijden van een partner is dat vreemd genoeg niet het geval.
De Gezinsbond roept de regering dan ook op om het overlevingspensioen en de overgangsuitkering ook toegankelijk te maken voor wie één jaar wettelijk samenwoonde.
