De tijd dat je in musea moest fluisteren en met de handen op de rug langs kunstwerken schuifelde, ligt gelukkig ver achter ons. Vandaag zijn expo's interactief en worden ze opgefleurd met verhalen, opdrachten, zoektochten en meeslepende belevingen. Heb je zin in een verrassende uitstap? Ga dan samen met je kleinkind eens naar een museum!
Kunst kijken met je kleinkinderen
‘Hoe jonger je iets meegeeft aan een kind, hoe groter de kans dat er een zaadje wordt geplant dat later uitgroeit tot iets moois. Je kan kinderen dus niet vroeg genoeg onderdompelen in kunst en cultuur’, zegt Charlotte Van Peer overtuigd. Zij stippelt voor het museum M Leuven heel wat familietrajecten mee uit en ziet vanop de eerste rij hoe de ogen van jonge bezoekertjes oplichten wanneer ze zo’n parcours volgen.
‘Cultuurbeleving is waardevol omdat het je blik op de wereld verruimt. Tijdens een museumbezoek leer je iets bij, of word je uitgedaagd om op een andere manier te kijken naar wat je al kent. Musea nodigen bovendien uit tot vertragen en verdiepen. In onze samenleving komt alles razendsnel op ons af – ook bij kinderen. Door hen even te laten stilstaan bij een kunstwerk, kunnen ze ontdekken wat het met hen doet. Welk gevoel roept het op? Wat zien ze erin? Dat levert vaak de leukste gesprekken op, zeker tussen kinderen en hun grootouders.’
Op ontdekking met korting
Van de geschiedenis induiken tot hedendaagse kunst ontdekken: bij deze musea geniet je als lid van de Gezinsbond van (spaar-)korting:
- Museum M in Leuven
- AfricaMuseum in Tervuren
- Het Steen - The Antwerp Story in Antwerpen
- Jules Destrooper Bezoekerscentrum in Lo-Reninge
- Gallo-Romeins Museum in Tongeren
- Bezoekerscentrum Westfront in Nieuwpoort
- Yper Museum in Ieper
- Museum Dr. Guislain in Gent
- In Flanders Fields Museum in Ieper
- Liberation Garden in Leopoldsburg
- BELvue museum in Brussel
Zo plan je jullie bezoek
Redenen genoeg om met je kleinkind(eren) naar een museum te gaan. Maar hoe pak je dat aan?
‘Neem op voorhand een kijkje op de website van het museum. Zo ontdek je welk aanbod er speciaal voor kinderen is, want dat heeft bijna elk museum. Bij M Leuven gaat het enerzijds om activiteiten zoals rondleidingen, workshops en festivals op vaste momenten, en anderzijds om een aantal familieparcoursen die je op elk moment tijdens de openingsuren op eigen houtje kan volgen. Goed om te weten: er is ook een prikkelarm aanbod, bijvoorbeeld voor kinderen met hoogsensitiviteit of autismespectrumstoornis.
Kies een aanbod dat past bij de leeftijd en de interesses van je kleinkind. Met peuters ga je best voor een specifieke activiteit op maat. In M organiseerden we bijvoorbeeld al een leuke zintuiglijke rondleiding voor baby’s en peuters, samen met muzikantencollectief Klankennest. En er komt zeker nog een aanbod voor die doelgroep. Vanaf 4 jaar kunnen kinderen, met wat hulp van een volwassene, zelf aan de slag met speelse opdrachten: kijk- en speurvragen, tekenopdrachten, beweeguitdagingen... In onze familieparcoursen bundelen doe-boekjes alle uitdagingen in een leuke route. Vanaf 8 jaar maken we die doe-boekjes iets informatiever, met extra weetjes maar zonder schools te worden. Ook rondleidingen met een gids die in de rol van een verstrooide professor duikt of workshops waarin je samen een kunstwerk maakt, vallen bij kleuters en lagere schoolkinderen erg in de smaak. Tieners zijn dan weer een moeilijker publiek. Bij hen werkt het vooral als je een museum of expo kiest die écht aansluit bij hun persoonlijke interesses.
Laat je op sleeptouw nemen. Verwacht niet dat je met kinderen een tentoonstelling in jouw tempo kan bekijken. Kies gerust voor een expo die je al gezien hebt: zo kan je volledig meegaan in het ritme van je kleinkind. Laat hen dus gerust van zaal A naar zaal E rennen en weer terug, zonder dat ze bij elk werk hoeven stil te staan. Door hen in hun voetsporen te volgen, kijk je zelf soms ook met nieuwe ogen: die van je kleinkind. Kinderen hoeven bovendien niet overdreven strak in het gareel. Ja, er zijn regels in een museum, maar het hoeft echt niet saai of stijf te zijn. Lachen, spelen en plezier maken mag. Er zijn altijd medewerkers die een oogje in het zeil houden en ingrijpen als het écht nodig is.
Hou het kort. Voor veel kinderen is een uurtje in een museum meer dan genoeg: er komt veel op hen af en zo'n bezoek vraagt best wat concentratie. Rond liever af vóór de vermoeidheid toeslaat, zodat jullie kunnen stoppen op een hoogtepunt. Maar dat betekent niet dat jullie dag erop zit. Praat nog even na bij een chocomelk en combineer het bezoek met een uitstap naar de stad. De meeste musea zijn toch heel centraal gelegen.’
Vanuit je gezellige zetel
Je hoeft niet met je kleinkind naar een museum om kunst te ontdekken. Dat kan ook gezellig thuis, met een boek op schoot.
Met de paplepel
Is jouw baby- of peuterkleinkind fan van nijntje? Ter ere van de 70ste verjaardag van het iconische konijn van Dick Bruna verscheen ʻnijntje en de kunstenaarsʼ (Mercis Publishing, 2025), een bijzonder boek waarin 24 legendarische kunstenaars spelenderwijs worden voorgesteld. Perfect om samen hun werk te ontdekken én de liefde voor kunst met de paplepel mee te geven.
Penseelvingertjes
Schilderijen bekijken is leuk, maar ze zélf maken is natuurlijk nog leuker! In het doe-boekje ʻKunstʼ (uitgeverij Usborne, 2024) uit de reeks ʻStempelen met je vingersʼ waan je je samen met je kleinkind even in de National Gallery in Londen — die ook aan het boek meewerkte. Elke pagina is een canvas met de eerste lijnen van een bekend kunstwerk. Het is aan jouw kleine kunstenaar om, met een beetje hulp van oma of opa, de Zonnebloemen of de Waterlelievijver en andere meesterwerken verder tot leven te stempelen.
Met Stinkhond naar het Louvre
In ‘Stinkhond in het museum’ (Lannoo, 2025) van Colas Gutman, beleven Stinkhond en zijn vrienden een reeks knotsgekke avonturen in het Parijse Louvre... waar ook een kleine dief rondloopt. Duik samen in het boek, ga op speurtocht en maak je kleinkind spelenderwijs wegwijs in de wereld van kunst. Auteur Sylvia Vanden Heede, die het vertaalde uit het Frans, las voor de Gezinsbond een fragment. Zijn jouw voorleesstemmetjes even geanimeerd?
Mysteries oplossen met Blockbusters
Dat er vaak een zweem van mysterie boven kunst hangt, weten ook Storm en zijn vrienden. In de ‘Blockbusters’-reeks (Kluitman) lossen de jonge detectives telkens opnieuw misdaden op die draaien rond een beroemd kunstwerk. Van het ‘Het Kandinsky bedrog’ tot ‘De ondergrondse Rembrandt’: deze ‘Dan Brown-reeks voor jongeren’ is het ideale cadeau voor jonge tieners. Om zelf te verslinden of gezellig samen met oma of opa.
Al deze boeken koop je met 5% spaarkorting bij Standaard Boekhandel.