De lente is in het land. Wind en zon leveren elektriciteit aan lagere prijzen. En ook de gasprijs daalt, omdat we minder gas nodig hebben om de huizen te verwarmen. Toch zijn er heel wat politieke ontwikkelingen die de energieprijzen in de toekomst kunnen beïnvloeden. Voor wie graag de prijszekerheid van een vast contract heeft, is het nu het moment aangebroken om te gaan vergelijken. Lees onze analyse en kies wijs!
De prijzen in april
De energiecrisis van 2022 ligt al even achter de rug. De prijzen zijn gelukkig weer gedaald, al zijn ze nog steeds hoger en minder stabiel dan vroeger. Na de hogere winterprijzen is de daling naar de zomer nu weer ingezet. Hoe ver ze zullen dalen, blijft voorlopig een vraagteken. Vorige winter was koud. We hebben een groot deel van onze gasvoorraden verbruikt. Aanvullen in de zomer zal de gasprijs hoger houden. Energieleveranciers staan ook niet te springen om te vullen aan die hogere prijzen. Ze denken dat de gasprijs begin 2026 zal zakken, omdat verschillende landen extra installaties voor vloeibaar gas bouwen. Aan Europa om te beslissen hoeveel voorraad we willen hebben voor volgende winter.
Heb je in de loop van 2024 een contract met vaste prijs afgesloten, dan kan je dat gewoon aanhouden. Koos je voor een vast contract tussen december en maart, dan kan je best even vergelijken. De prijzen zijn gedaald, dus mogelijk is overstappen naar de lagere prijs van april interessant. Hoe wel rekening met de vaste kosten (zie verder).
Heb je een contract met variabele prijs, dan volgt jouw prijs automatisch de marktprijzen. Je zal vanaf deze maand dus minder betalen voor je energie. De markt verwacht de komende maand geen stijging, dus blijkt een variabel contract nog steeds goedkoper dan een contract met vaste prijs. Voor elektriciteit kunnen we hopen op veel zon en wind om de prijzen verder te drukken.
Tijd om de prijs vast te klikken?
De zekerheid van een vaste prijs klinkt aanlokkelijk. Je beschermt jezelf tegen prijsstijgingen. Volgens de onafhankelijke prijsvergelijker vtest.vreg.be is het goedkoopste gascontract met vaste prijs voor een gemiddeld verbruik op dit moment 213 euro of 17% duurder per jaar dan een contract met variabele prijs. Voor het goedkoopste elektriciteitscontract met vaste prijs betaal je 82 euro of 7% meer dan voor een variabel contract. Opgelet: het gaat telkens om het goedkoopste contract met vaste prijs, andere contracten zijn vaak duurder!
Het prijsverschil tussen een vast en een variabel contract is de laatste maanden kleiner geworden. Heb je graag de zekerheid van een vaste prijs, dan kan je dus die meerprijs overwegen. We lijken stilaan op het kantelpunt te komen. De kans is groot dat de prijs in mei nog iets lager zal zijn, maar de politieke situatie is onvoorspelbaar. April of mei zijn waarschijnlijk interessante momenten om de prijs vast te klikken. Je kan er ook voor kiezen om je vast contract pas over een paar maanden te laten starten. Zo klik je de prijs nu vast, maar kan je in de zomer nog van de lagere variabele prijzen genieten.
Hoe vergelijken?
Hoeveel gas en elektriciteit je verbruikt, hangt sterk af van de technologie die je gebruikt. Verwarm je met gas, dan verbruikt een gemiddeld gezin van 2,3 personen daar ongeveer 17.000 kilowattuur (kWh) van. Een gemiddeld elektrisch verbruik is ongeveer 3.500 kWh. Maar verwarm je elektrisch of heb je een elektrische auto, dan kan dat veel meer zijn.
Op de jaarafrekening van je energieleverancier vind je jouw gemiddeld verbruik van de laatste drie jaar, meestal in een staafjesgrafiek. Zowel voor gas als voor elektriciteit is een goedkoop contract voor een gemiddeld verbruik honderden euro’s goedkoper dan het duurste contract. Je kunt dus flink wat besparen door elk jaar opnieuw verstandig te kiezen.
Een onafhankelijke vergelijking van contracten, specifiek voor jouw verbruik, kan je maken bij de energieregulator Vreg voor Vlaanderen, of Brugel voor Brussel. Elk contract heeft een tariefkaart. Daar kan je naar doorklikken vanuit de resultaten in de prijsvergelijker. Op de tariefkaart vind je alle informatie over het contract: van de vaste kosten en de energieprijs (of de tariefformule voor variabele contracten) tot alle kleine lettertjes.
Vast, variabel of dynamisch?
Contracten met een vaste energieprijs
Deze contracten hebben bij veel gezinnen de voorkeur. De zekerheid van een vast bedrag maakt het makkelijk om het gezinsbudget te plannen. Maar voor die zekerheid betaal je meestal een hogere prijs. Overweeg dus goed of die stabiliteit je de mogelijke meerprijs waard is. Als de marktprijzen sterk schommelen, zijn contracten met vaste prijs vaak veel duurder. Onderaan in dit artikel gaan we in op de verschillen van deze maand.
Op de tariefkaart vind je de vaste energieprijs die je voor de looptijd van het vaste contract zal betalen. Voor de eindafrekening vermenigvuldigt de energieleverancier je jaarverbruik met die vaste prijs. Daar komen dan nog de distributiekosten, taksen en BTW bij.
Contracten met een variabele energieprijs
Deze contracten volgen de marktprijs. Meestal ligt die in de zomer wat lager, en in de winter wat hoger. Het weer, maar ook de wereldpolitiek, beïnvloeden de marktprijs. Je weet dus nooit op voorhand hoeveel je exact zal betalen. Maar de meeste jaren betaal je minder met een variabel contract dan met een vast contract.
Op de tariefkaart vind je de tariefformule van je variabel contract. Die formule bepaalt elke maand de prijs die je betaalt voor je energie. De tariefformules zijn gebaseerd op verschillende soorten marktprijzen, maar op jaarbasis zijn de verschillen klein. De winstmarges en de vaste kosten bepalen meestal of een contract duurder of goedkoper is dan de concurrentie, en dat zie je in de prijsvergelijker. Voor je eindafrekening verdeelt de energieleverancier je jaarlijks verbruik over de verschillende maanden op basis van een voorgeschreven verbruiksprofiel. Zo betaal je bijvoorbeeld ruim 17% van je gasverbruik aan de januariprijs, en maar 2% aan de juniprijs. Ook als je heel de winter op vakantie in het buitenland was. Wil je dat niet, vraag dan aan je leverancier een afrekening op maandbasis. Let op: dat kan enkel als je een digitale meter hebt.
Contracten met een dynamische energieprijs
Deze contracten bestaan enkel voor elektriciteit. Bij een dynamisch contract verandert je elektriciteitsprijs elk uur. In de krant zie je in de zomer geregeld berichten over negatieve elektriciteitsprijzen. Zonnepanelen en windmolens geven dan een overschot aan elektriciteit. Met een dynamisch contract betaal je op die momenten heel weinig, of krijg je soms zelfs geld betaald om elektriciteit te verbruiken. Dat klinkt aanlokkelijk, maar pas op: dynamische contracten kunnen ook de andere kant uit slaan. Als er weinig elektriciteit is, of als er veel vraag is naar elektriciteit, dan kan de prijs tijdelijk sterk oplopen. Een dynamisch contract is dus enkel interessant als je heel flexibel bent in je elektriciteitsverbruik. Met een automatische sturing kan je de voordelen maximaal benutten. Echt een product voor energie-nerds.
Een contract van een jaar? Of van onbepaalde duur?
Zie je een contract met goede voorwaarden of een aantrekkelijke prijs, dan teken je in. Een contract van bepaalde duur geeft je de zekerheid dat de voorwaarden niet veranderen gedurende de looptijd van het contract. Er zijn contracten van één, twee of drie jaar. Heb je een contract met vaste prijs, dan blijft die zo lang ongewijzigd. Heb je een contract met variabele prijs, dan zal de leverancier heel die periode dezelfde tariefformule gebruiken. Hij mag zijn winst dus niet verhogen of verlagen.
Er zijn ook contracten van onbepaalde duur. Hier mag de leverancier de prijs of de berekeningsformule altijd aanpassen. Hij moet je wel minstens twee maand op voorhand verwittigen. Ben je niet akkoord met de wijziging, dan moet je overstappen naar een ander contract. Bij sommige contracten van onbepaalde duur is er wel een prijsgarantie voor het eerste jaar.
Zonnepanelen? Let op het injectietarief
Heb je zonnepanelen en een terugdraaiende teller, dan kan je gewoon het contract met de laagste prijs kiezen. De stroom die je niet direct verbruikt gaat terug naar het net en laat de meter achteruit draaien. Zorg alleen dat je meter bij de meteropname niet lager staat dan de vorige keer. Hebben je zonnepanelen meer elektriciteit gemaakt dan je zelf kon opgebruiken, dan ben je dat overschot kwijt. Let op: sommige leveranciers rekenen een extra kost aan als je gebruik wil maken van een terugdraaiende meter.
Heb je zonnepanelen en een digitale meter, dan kan je ook stroom terugleveren aan het net. De digitale meter houdt bij hoeveel je teruglevert, en de energieleverancier betaalt er een injectievergoeding voor. De prijsvergelijkers kunnen die vergoeding voor je berekenen.
Meestal moet je een injectiecontract combineren met een afnamecontract bij dezelfde leverancier. Kies dus slim: lever je veel terug, dan kies je een contract met een hoge terugleververgoeding. Verbruik je veel, dan kies je beter voor een lage afnameprijs.
De kleine lettertjes
Contracten kunnen heel wat voorwaarden hebben. Sommige goedkope contracten kunnen bijvoorbeeld alleen met domiciliëring. Sommige contracten zijn volledig digitaal. Of de helpdesk is alleen via mail bereikbaar.
Let ook op de vaste kosten. Bij een prijsvergelijking worden die gewoon meegerekend. Dus het goedkoopste jaarcontract is voor de volledige looptijd van dat jaar ook gewoon het goedkoopst. Maar als je voor het eind van je contract wil overstappen naar een ander contract, krijg je die vaste kosten niet terugbetaald. Kies je een contract met hoge vaste kosten (meer dan 60 euro), dan moet je oppassen met voortijdig opzeggen.
Welkomstkorting
Sommige leveranciers geven het eerste jaar een welkomstkorting aan nieuwe klanten. Dat kan een vast bedrag zijn, een korting op de energieprijs, of een deel van je piekverbruik aan daltarief. Een duur contract wordt zo kunstmatig goedkoper gemaakt.
Ook hier geldt: stap je voor het einde van je contract over naar een ander contract, dan vervalt de korting en moet je die terugbetalen bij je eindafrekening. Ga je na dat eerste jaar voor een automatische verlenging, dan zit je in een duurder contract zonder korting.
Welkomstkortingen zijn dus enkel interessant als je jaarlijks overstapt, mooi op de vervaldag van je contract. Een vergelijking met kortingen kan je doen op Mijnenergie of Energievergelijker. Beide hebben een kwaliteitslabel van de Federale energieregulator.
