In deze eindejaarstijd is het risico op brand groter dan op andere momenten van het jaar. Dat weten ze bij het Netwerk Brandweer maar al te goed. ‘In december en januari moeten we meer uitrukken voor ongevallen met vuurwerk of met een fondue- of gourmetstel’, bevestigt Arne Dewaet van de Vlaams-Brabantse Hulpverleningszone Oost. Hij geeft tips om straks veilig te feesten.
Brandgevaar
In veel families is het de traditie om elk jaar met kerst of Nieuwjaar samen te komen. Hoe ontspannen het er tijdens zo’n familiefeest ook aan toe gaat, we moeten waakzaam blijven voor mogelijk brandgevaar. De cijfers liegen er niet om: in 2022 kreeg de brandweer ruim 25.000 oproepen voor brand, waarvan minstens 76 met fatale afloop. ‘Mensen zijn dan in een feestelijke stemming’, zegt Arne, ‘en zijn zich niet altijd bewust van de gevaren die dan om de hoek loeren.’
Waar loopt het vaak mis?
‘We zien niet zelden slachtoffers met brandwonden die ze opgelopen hebben tijdens een gourmet- of fonduemaaltijd. De olie van zo’n toestel kan bijzonder heet zijn. Je riskeert je daaraan te verbranden, maar evengoed kan een papieren serviette op tafel daardoor snel vuur vatten.
Bij een elektrisch toestel is het dan weer belangrijk om het snoer rond de tafelpoot te leggen. Het zijn kleine dingen om op te letten, maar ze kunnen veel ellende voorkomen.’
Ook kerstversiering is soms heel brandbaar. Welk advies geef je daarbij?
‘Het begint met de keuze van de boom. Een echte kerstboom met een wortel blijft langer fris en groen als je hem voldoende water geeft. Als een boom te droog is, vat hij sneller vuur. Een kunstkerstboom is natuurlijk ook een optie, want die is brandveiliger.
Welke boom het ook wordt, denk vooral goed na waar je hem in huis plaatst. Bij voorkeur in de verste hoek van de kamer zodat hij niet in contact komt met gordijnen of ander brandbaar materiaal.
Hét advies luidt: zorg er altijd voor dat de vluchtweg in huis vrij blijft. We kunnen mensen er niet genoeg op voorbereiden hoe ze bij brand hun woning veilig kunnen verlaten. Is de nooduitgang vrij en heb je eventueel een tweede vluchtweg?’
Kleine bommetjes
Bij eindejaar hoort vuurwerk. Hoe pakken we dat veilig aan?
‘Ga kijken naar een georganiseerd vuurwerk in je buurt. Professionele vuurwerkmakers weten hoe ze zo’n spektakel veilig kunnen brengen.
Wie vuurwerk koopt, heeft eigenlijk "kleine bommetjes" in handen. We beseffen vaak niet wat de gevolgen kunnen zijn als je de lont aansteekt. Er is het risico op letsels aan de handen, ogen of andere lichaamsdelen, maar een vuurpijl kan evengoed schade aan huizen aanbrengen. Om nog te zwijgen over auto’s die met die vuurbommetjes in brand gestoken worden en waarbij hulpverleners extra gevaar lopen. Het gebruik van vuurwerk is strikt gereglementeerd. Daar heeft de overheid goede redenen voor.’
En hoe zit het met de vuurkorven?
‘Vuurkorven zijn de laatste jaren duidelijk in opmars. De adviezen zijn dezelfde als bij versiering met kaarslicht: zoals je een kaars op een stabiel, niet-brandbaar oppervlak plaatst, doe je dat ook met een vuurkorf. Gebruik niet-behandeld aanmaakhout en zorg dat het reservehout op een veilige afstand opgeslagen wordt. En hou jonge kinderen ver genoeg uit de buurt. Je kan brandwonden oplopen door de vlammen, maar evenzeer door de korf zelf die gloeiend heet is.’
Meer tips om veilig te feesten
Versiering, kaarsen en kerstboom
- Gebruik moeilijk brandbare versiering, dus het liefst geen natuurlijk dennengroen.
- Kies voor ledverlichting (zeker ledkaarsen in een natuurlijke kerstboom), die minder snel warm wordt én minder verbruikt.
- Doe de verlichting uit als je het huis verlaat of gaat slapen.
- Gebruik geen echte kaarsen in decoratieve stukjes.
- Zorg dat de kaarshouder stevig en niet-brandbaar is, en de ondergrond vlak.
- Hou kaarsen weg van gordijnen, meubels en een warmtebron.
- Zorg dat de kerstboom stevig staat en niet omgeduwd kan worden.
- Besef dat een kunstkerstboom brandveiliger is dan een natuurlijke kerstboom.
- Plaats een natuurlijke kerstboom niet bij een nooduitgang en koop geen te grote boom voor de kamer.
- Vermijd dat een natuurlijke kerstboom in contact komt met gordijnen of ander makkelijk brandbaar materiaal.
Gourmet en fondue
- Zet het fondue-/gourmetstel op een niet-brandbaar oppervlak dat bij voorkeur opstaande randen heeft.
- Hou een passend deksel bij de hand aan een feesttafel met gourmet of fondue.
- Wees voorzichtig met gel- of spiritusbranders. Vul ze nooit bij met gasten in de buurt. Laat ze altijd eerst afkoelen.
- Geef aan tafel nooit eetschotels of iets anders door boven het fondue- of gourmetstel.
Vuurkorf
- Hou bij een brandende vuurkorf altijd een brandblusser, emmer water of zand bij de hand.
- Loop nooit rond met een brandende vuurkorf.
- Dek een nog brandende vuurkorf na gebruik af met zand.
- Pas op met licht ontvlambare kleding in de buurt.
Meer info
Dit artikel sluit aan bij de jaarlijkse preventiecampagne van het Netwerk Brandweer in samenwerking met het agentschap Wonen in Vlaanderen. Meer tips over veilig feesten vind je op vlaanderen.be/woningkwaliteitsnormen/brandveilig-feesten en debrandweer.be/veilig-eindejaar.
Cartoon: Bart Schoofs
