Dat een kind écht een huis kost – ofwel gemiddeld 264.000 euro, zoals onze Studiedienst onlangs becijferde – verbaast boekhoudster Tine (37) niet. Toch hield dat financiële plaatje haar niet tegen om bewust alleenstaande mama te worden. Sinds Julot (4 maanden) in haar leven is, is haar geluk compleet. ‘Ik heb twaalf jaar extra bijverdiend in een bakkerij en zo een mooie spaarbuffer opgebouwd. Julot zal dus niets tekortkomen. Al hoop ik stiekem dat hij geen dure hobby zoals paardrijden kiest.’
Geen gemakkelijke start
Zondagmiddag is kookmiddag ten huize Tine en Julot. Wanneer we binnenkomen voor het interview vult Tine nog snel enkele tupperwarepotjes in de keuken. Julot lacht ons intussen vrolijk toe vanop zijn speelmat. ‘Tijdens de week heb ik geen tijd om te koken, dus prep ik op zondag al mijn maaltijden’, legt Tine uit. Anderhalve maand geleden ging ze weer aan het werk als verantwoordelijke boekhouding en personeelszaken bij een autoverdeler.
Als bewust alleenstaande mama kan Tine op veel begrip rekenen van haar werkgever. ‘Julots crèche sluit één dinsdag per maand al om vier uur. Hoewel telewerk bij ons niet ingeburgerd is, mag ik op dinsdagen toch van thuis werken. Zo kan ik hem altijd op tijd afhalen.
Toch viel het me zwaar dat ik alweer aan de slag moest. Met zijn drie maanden was Julot het jongste kindje in de opvang... We hadden geen gemakkelijke start, dus ik had graag nog wat ouderschapsverlof genomen om alles in de plooi te laten vallen. Maar de uitkering die ik dan zou krijgen, is amper genoeg om mijn lening af te betalen, zelfs met de aanmoedigingspremie erbij. Daarom spaar ik dat verlof tot hij naar school gaat, zodat ik het 1/10 kan opnemen op woensdagmiddagen. Al vind ik het heel spijtig dat Julot maar één keer van dat ouderschapsverlof zal genieten, terwijl andere kinderen tijd krijgen met mama én papa. Het is nog afwachten hoe het nieuwe familiekrediet eruit zal zien, maar het zou mooi zijn als het “rugzakje” met gelijke verlofrechten voor elk kind met terugwerkende kracht zou gelden.’
Alles dicht bij huis
De lening waarvan sprake is voor de energieneutrale nieuwbouwwoning in Zwevegem waar het gezin woont. ‘Ik had dit huis al gekocht vóór ik in verwachting was. Door medische redenen heeft het een paar jaar geduurd voor ik zwanger was. Het was geen makkelijk traject, maar ik was vastberaden om te blijven proberen tot het lukte. Daarom durfde ik ook in deze woning te investeren’, vertelt Tine. ‘Ons huis heeft drie slaapkamers. Als je de tuin uitloopt, kom je op een speelplein. Wat verder in de wijk is er nog een speelplein, en ook Julots crèche ligt vlakbij. De school ligt aan de overkant van de straat, het sportcomplex en zwembad zijn op vijfhonderd meter. Alles wat Julot nodig heeft tot hij naar het vijfde middelbaar gaat, is op wandelafstand. Dat is handig voor hem én voor mij.’
Een huis met een uitstekende Mobiscore dus, maar dat betekent niet dat Tine haar wagen zou kunnen missen. ‘Die heb ik nodig om naar het werk te gaan en familie en vrienden te bezoeken die verder weg wonen. En eerlijk? Auto’s zijn ook een grote interesse van mij. Het voordeel van werken bij een autoverdeler is dat een wagen deel uitmaakt van mijn loonpakket.’
Alle beslissingen over het leven van mijn zoontje zal ik zelf moeten nemen.
~ Tine , bewust alleenstaande mama
Papa gezocht
Of Tine lang heeft getwijfeld om bewust alleenstaande mama te worden? ‘Ik heb altijd geweten dat ik kinderen wilde, maar het was er door de jaren heen niet van gekomen. Rond mijn drieëndertigste vond ik het écht tijd worden voor een gezin, ook omdat ik wist dat zwanger worden niet vanzelfsprekend zou zijn door mijn medische voorgeschiedenis. Eén probleem: ik had geen partner. Ik datete wel, maar raakte zo gefocust op de vraag of iemand een goede papa zou zijn – in plaats van een goed lief – dat ik besloot die zoektocht te staken. Want dat is niet de juiste insteek’, lacht ze. ‘Dus maakte ik een afspraak bij het fertiliteitscentrum.’
Nadien heeft Tine verschillende keren alle pro’s en contra’s afgewogen. ‘Ik heb veel gecijferd om zeker te zijn dat het financieel haalbaar zou zijn, maar ik heb ook goed nagedacht over de verantwoordelijkheid die je hebt als ouder. Ik besefte maar al te goed dat ik die met niemand zou kunnen delen. Alle beslissingen over zijn leven zou ik zelf moeten nemen. En stel je voor dat ik een baby had die veel huilde, dan zou ik ’s nachts altijd van corvee zijn. De vraag “Wat als mij iets overkomt?” bleef ook door mijn hoofd spoken.
Het besef dat ik een kindje zeker een stabiele thuis met veel liefde kon bieden, heeft ervoor gezorgd dat mijn twijfels uiteindelijk verdwenen. Er zijn zoveel koppels die uit elkaar gaan. Die ouders staan er dan ook alleen voor, maar ze zijn daar vaak minder op voorbereid en moeten rekening blijven houden met elkaar. Bovendien moeten zij hun kind een deel van de tijd missen. Dat leek me veel moeilijker dan alleen aan het ouderschap beginnen.’
Moeilijke en mooie momenten
Je voor de volle honderd procent voorbereiden op de komst van een kind is onmogelijk. Dat heeft Tine ondervonden vanaf dag één. ‘Mijn bevalling was ontzettend zwaar. Julot was erg groot, raakte gekneld, en de navelstreng draaide rond zijn nek, waardoor hij na de geboorte niet zelfstandig kon ademen. Hij moest direct naar neonatologie’, blikt ze terug. ‘Ik had ervoor gekozen om alleen te bevallen, dus ik lag daar in mijn eentje. Hoe ik dat heb doorstaan, weet ik eerlijk gezegd niet zo goed. Waarschijnlijk ging ik in survivalmodus. Zodra ik kon, ging ik naar Julot en deed ik alles om zoveel mogelijk bij hem te zijn. In de week dat hij op neonatologie lag, voelde ik geen emoties, ik dacht alleen maar: “Julot heeft me nodig.” Misschien komt de emotionele weerslag daarvan nog wel.’
Na zijn verlengde verblijf in het ziekenhuis bleek Julot ook last te hebben van krampen. ‘Intussen is vastgesteld dat hij koemelkeiwitallergie heeft. Hij krijgt nu voeding op basis van aminozuren, die 42 euro voor 400 milliliter kost. Dat is goed voor tweeënhalve dag. Ik wacht nog op goedkeuring van het ziekenfonds voor een gedeeltelijke terugbetaling, maar ben vooral heel blij dat het helpt. Julot is duidelijk veel gelukkiger en we kunnen eindelijk een beetje slapen. Ik klaag dus zeker niet. Het is al zwaar geweest, maar Julot is een fantastisch mannetje. Hij babbelt graag, is superalert en begint zelfs al te rollen! Als ik hem ga halen uit de crèche, is hij dolgelukkig om mij te zien. Er zijn zoveel mooie momenten die het allemaal de moeite waard maken.’
We gaan misschien niet naar Dubai op reis kunnen, maar een vakantie in Frankrijk is ook prima.
~ Tine , bewust alleenstaande mama
Alle kansen
Wat Tine zeker wil meegeven in haar opvoeding? ‘Respect voor anderen en beleefdheid vind ik heel belangrijk. Daarnaast wil ik dat Julot beseft dat je hard moet werken voor wat je wil, omdat alles dan mogelijk is. Dat heb ik zelf ook ervaren. Tot vlak voor zijn geboorte verdiende ik twaalf jaar lang bij in een bakkerij, waardoor ik een mooie spaarbuffer heb opgebouwd. Daardoor kan ik hem nu alle kansen bieden. Hij zal de opleiding kunnen volgen die hij wil en de hobby’s doen die hij leuk vindt. Al hoop ik dat het geen dure hobby zoals paardrijden wordt. (lacht) We gaan misschien niet naar Dubai op reis kunnen, maar een vakantie in Frankrijk is ook prima. Toen Julot werd geboren, ben ik lid geworden van de Gezinsbond. Niet alleen omdat je dan kan genieten van interessante kortingen, maar ook omdat de Gezinsbond vakanties voor alleenstaande ouders organiseert. Wij gaan binnenkort zeker mee op zo’n reis.’
De kinderoppasdienst was voor Tine ook een belangrijke reden om zich bij de Gezinsbond aan te sluiten. ‘Ik heb familieleden die ik altijd kan vragen om op Julot te passen, maar ik wil dat niet te vaak doen. Een betaalbare babysit via de Gezinsbond is dus ideaal. Op dit moment voel ik nog niet de behoefte om op stap te gaan – ik ben ‘s avonds alleen nog maar naar de osteopaat en naar de nieuwjaarsreceptie op mijn werk geweest – maar vroeg of laat zal dat wel komen. Ik heb een tijd stijldansen gedaan en zou die hobby op termijn graag weer oppakken.’
Tine staat er ook voor open om in de toekomst een partner te leren kennen. ‘Al zal dat waarschijnlijk niet de eerstkomende jaren zijn, want het is toch een pittige periode. Vriendinnen grappen al dat ik misschien een single voetbalpapa zal ontmoeten als ik Julot later sta toe te juichen langs het veld. En zo niet, dan is het ook goed. Julot is sowieso al de man van mijn leven.’
Gezinsbarometer
Wat leren we uit onze Gezinsbarometer en het verhaal van Tine over de situatie van alleenstaande ouders?
Ouderschapsverlof: te kort en te laag vergoed
- Drie op de vier ouders met kinderen tussen 0-18 jaar vinden de vergoeding voor ouderschapsverlof te laag of zelfs veel te laag. Tine heeft zelf ervaren hoe moeilijk het is om ouderschapsverlof op te nemen, omdat de uitkering nauwelijks genoeg is om een lening te dekken.
- Wat wil de Gezinsbond? We pleiten voor een betere vergoeding van ouderschapsverlof, minstens tegen het minimumloon, zodat het voor alle ouders toegankelijk is.
- Drie op de vier ouders vinden dat het ouderschapsverlof verdubbeld moet worden voor alleenstaande ouders. Ook Tine hoopt dat het nieuwe familiekrediet gelijke verlofrechten zal voorzien voor zowel alleenstaande ouders als koppels.
- Wat wil de Gezinsbond? In onze gesprekken met de regering over het nieuwe familiekrediet vragen we meer ouderschapsverlof voor alleenstaande ouders. We nemen ook de voorstellen van de ouders uit het Gezinskabinet mee.
Alleenstaande ouders hebben het extra moeilijk
- Maar liefst 64 procent van de alleenstaande ouders met kinderen tussen 0 en 18 jaar is ontevreden over hun financiële situatie. Tine benadrukt hoe belangrijk het voor haar was om een spaarbuffer op te bouwen, zodat ze haar kind alle kansen kan geven. Toch blijft ze zich bewust van de financiële uitdagingen.
- Wat wil de Gezinsbond? De nieuwe regering zegt dat ze alleenstaande ouders beter wil ondersteunen, alleen is het nog niet duidelijk hoe. Wij zullen dit van nabij opvolgen.
- Alleenstaande ouders ervaren meer werkdruk dan ouders in een tweeoudergezin: zij geven hun combinatie van gezin en werk een gemiddelde score van 5,6/10, tegenover 6,7/10 bij tweeoudergezinnen. Tine bevestigt dit: ze draagt alle verantwoordelijkheid zelf en voelt de hoge werkdruk. Gelukkig kan ze dankzij de flexibiliteit van haar werkgever een goede balans vinden.
- Wat wil de Gezinsbond? Een gezinsvriendelijke arbeidsmarkt is een cruciale schakel om de combinatie gezin en werk haalbaar te maken, zeker voor alleenstaande ouders. Veel maatregelen die werkgevers kunnen nemen, vragen vooral de juiste ingesteldheid en kosten weinig of niets. Ook de overheid speelt een rol: denk aan voorrang in de kinderopvang of financiële vangnetten, zoals een overlevings- en echtscheidingspensioen voor wie alleen komt te staan en geen volwaardig pensioen kan opbouwen.
Foto's: Kristof Ghyselinck
