September is voor veel gezinnen een financiële uitdaging: nieuwe schoolspullen, kledij, laptops, lunchboxen... De kosten stapelen zich razendsnel op, en dat allemaal na een zomer vol uitstapjes, kampen, reizen, pretparken en terrasjes. Maar goed nieuws: met enkele praktische ingrepen kun je die eerste schoolmaand flink betaalbaarder maken.
1. Winkel in eigen huis
Voor je de winkelstraat of webshop induikt, is er één plek waar je eerst moet kijken: je eigen huis. Veel gezinnen hebben nog bruikbare spullen van vorig schooljaar liggen: een stevige boekentas, schriften met lege pagina’s, pennen die nog prima werken. De beste voorbereiding voor de eerste schooldag begint daarom eigenlijk al op het einde van vorig schooljaar. Haal eind juni de tassen leeg en check welke spullen nog bruikbaar zijn. Maak alles schoon, was de pennenzakken, slijp de potloden… Eind augustus kun je er dan een leuk moment van maken met de kinderen. Stal alles uit op tafel en laat hen spullen kiezen uit hun eigen ‘winkeltje’.
- Extra tip: shop eens in andermans huis en stel met één of twee andere gezinnen zo’n winkeltje samen. Ook tweedehands kopen is een slimme keuze. Platformen zoals boekenmarkt.be, tweedehands.be of lokale Facebookgroepen staan vol schoolboeken, turngerief, fietsen of bureaumateriaal in prima staat. En vergeet ook de populaire Vinted-app niet.
2. Slim shoppen
Moet je toch iets nieuws kopen? Ga dan niet overhaast te werk. Promoties op schoolspullen zijn er in overvloed eind augustus. Gebruik prijsvergelijkingssites en kijk of je samen met andere ouders grotere hoeveelheden met korting kan aankopen.
Kies voor neutrale basics: een effen trui of zwarte sportschoenen passen bij alles en gaan langer mee. Steeds meer scholen en ouderverenigingen organiseren ook ruilbeurzen voor kleding en schoolmateriaal.
3. Besparen op digitale tools
Laptops, tablets en smartphones zijn tegenwoordig bijna onmisbaar in het onderwijs. Helaas gaan ze vaak gepaard met een hoog prijskaartje.
- Check of je school of gemeente toestellen ter beschikking stelt. Sommige scholen werken met een uitleensysteem of bieden kortingen via een groepsaankoop.
- Overweeg refurbished toestellen. Tweedehands laptops of gsm’s die gecontroleerd en/of hersteld zijn, verkeren vaak in perfecte staat voor een zacht
prijsje. Als lid van de Gezinsbond krijg je bovendien 8% korting bij de Belgische refurbished webshop Back in Use. - Gebruik gratis software. Alternatieven zoals Google Docs of Open Office kunnen de kosten van bijvoorbeeld Microsoft-programma’s flink drukken.
Voor tieners met een eigen gsm: vergelijk telecomabonnementen en overweeg een prepaidkaart of gezinsformule. Als lid van de Gezinsbond krijg je bij
Orange bovendien tot 10% korting op een mobiel abonnement.
4. Goedkoper lunchen
De lunchbox is een vaak vergeten kostenpost. Broodjes op school kosten snel 3 tot 5 euro per dag, met misschien nog een drankje erbij. Reken dat even uit over een schooljaar, en je weet waarom het loont om zelf een lunch mee te geven. Denk aan boterhammen, soep in een thermos of restjes van het avondeten.
Plan wekelijks op voorhand wat je meegeeft, zo vermijd je verspilling én keuzestress.
5. Slim met het openbaar vervoer
Een jaarabonnement bij De Lijn (Buzzy Pazz) voor een tiener kost 255 euro, maar wordt in schoolvakanties zelden gebruikt. Soms loont het dus om voor abonnementen van drie maanden te kiezen. Reken uit wat voordeliger is voor jullie situatie. Weet ook: als er meerdere kinderen in het gezin een Buzzy Pazz hebben, krijg je een flinke korting. Daarnaast bieden heel wat gemeenten ook kortingen aan.
Treinabonnementen zijn afhankelijk van het aantal kilometers. Kijk dus goed naar het verplaatsingspatroon van je kind. Fietst je kind naar school? Vergeet dan de extra kosten voor een veilige helm en stevig fietsslot niet.
6. Vraag waar je recht op hebt
Veel gezinnen weten niet dat ze recht hebben op een schooltoeslag. Dit kun je eenvoudig checken via Mijn Burgerprofiel of door contact op te nemen met de Sociaal-juridische dienst van de Gezinsbond. Zij kijken dit graag voor je na. Ook OCMW’s of oudercomités bieden soms steun of organiseren tussenkomsten in schoolkosten. Informeer tijdig, want vaak moet je de hulp zelf aanvragen.
7. Maak een schoolbudget
Als je in de zomer al een schoolbudget opstelt en vervolgens elke maand een vast bedrag opzijzet, sta je volgend schooljaar niet voor financiële verrassingen. Werk ook zoveel mogelijk met een checklist: wat is er nodig, wat heb je nog liggen? Zo vermijd je impulsaankopen.
Ouders kopen vaak spullen die niet nodig blijken. Een overvloed aan fluostiften, dure atlassen of zes soorten kleurpotloden zijn vaak overbodig. Informeer bij de school wat écht nodig is of vraag aan andere ouders uit dezelfde klas wat effectief gebruikt wordt.
Conclusie: voorbereiden loont. Het nieuwe schooljaar hoeft geen financiële nachtmerrie te zijn. Wie op tijd plant, slim koopt en durft te vragen om hulp, wint aan ademruimte. Een goede voorbereiding is niet alleen het halve werk, maar ook de helft van de kosten.
Hoeveel kost zo'n schooljaar nu écht?
Dat is een lastige vraag, want in het secundair onderwijs is er bijvoorbeeld geen officiële maximumfactuur. Uit onderzoek blijkt dat ouders in de eerste graad gemiddeld zo’n 1.200 euro per jaar kwijt zijn, in de derde graad zelfs 1.500 euro. De Gezinsbond becijferde het gemiddelde op 1.950 euro per jaar. Daarbovenop komen nog indirecte kosten: laptop, vervoer, sportkledij, schoolreizen…
Er zijn ook grote verschillen tussen scholen. Sommige vragen niets voor boeken, andere tot wel 870 euro. Technische scholen zijn vaak duurder omdat er extra materiaal moet worden aangekocht. Ook bij uitstappen en (meerdaagse) schoolreizen kan de rekening snel oplopen.
